Ξεχώρισε πρόσφατα στις Χρυσές Σφαίρες, όπου απέσπασε τα δύο σημαντικότερα βραβεία, καλύτερης δραματικής ταινίας και σκηνοθεσίας. Βρίσκεται στις πρώτες θέσεις σε όλες τις λίστες με τις κορυφαίες ταινίες της χρονιάς που μας πέρασε, έστω κι αν ο ανταγωνισμός λόγω Covid-19 ήταν ιδιαίτερα χαμηλός. Είναι το φαβορί για τα Όσκαρ, με την 38χρονη Κινέζα σκηνοθέτιδά του να τα βάζει με τα στερεότυπα και να κερδίζει. Το Nomadland είναι μια επιτυχία διαφορετική από τις άλλες.
Nomadland (2020) – Road drama, 108΄
Σκηνοθεσία – Σενάριο: Chloé Zhao
Πρωταγωνιστούν: Frances McDormand, David Strathairn, Linda May
Μια μέσης ηλικίας γυναίκα χάνει τη δουλειά της όταν η εταιρεία που δούλευε εγκαταλείπει την περιοχή της, στη Νεβάδα, λόγω οικονομικής κρίσης, και παίρνει την απόφαση να περιπλανηθεί στις ΗΠΑ με ένα τροχόσπιτο. Σταδιακά, θα μάθει να ζει στο δρόμο, θα κάνει καινούριες, ιδιόμορφες αλλά ισχυρές γνωριμίες και θα αναθεωρήσει για πολλά.
Στα 63 της, η βραβευμένη δις με Όσκαρ (Fargo, Τρεις Πινακίδες έξω από το Έμπινγκ στο Μιζούρι) Frances McDormand περνάει τη δεύτερη κινηματογραφική νιότη της. Μετά από μακροχρόνια επαγγελματική συνεργασία με τον σύζυγό της Τζόελ Κοέν (των αδερφών Κοέν), στρέφεται εσχάτως στον ανεξάρτητο, χαμηλού μπάτζετ αλλά υψηλών προδιαγραφών αμερικανικό κινηματογράφο, και υπογράφει τούτη την ταινία όχι μόνο ως – απόλυτη – πρωταγωνίστρια αλλά και ως παραγωγός. Ολόκληρη η ταινία είναι δική της, εκτός φυσικά από τη σκηνοθεσία, για την οποία θα μιλήσουμε παρακάτω.
Το σενάριο είναι ιδιαίτερα απλό, ξεκάθαρα αμερικάνικο (όχι με τη συνηθισμένη έννοια) αλλά ταυτόχρονα πολυδιάστατο. Η McDormand υποδύεται μια γυναίκα κοντά στα 60-65 της που παίρνει τη δύσκολη απόφαση να ζήσει στο δρόμο, ταξιδεύοντας μ΄ ένα τροχόσπιτο χωρίς συγκεκριμένο προορισμό, όταν χάνει τη δουλειά της καθώς η επιχείρηση έκλεισε και η πόλη, η οποία ζούσε από αυτήν και γι΄αυτήν, ερήμωσε. Περιπλανιέται στα πιο άγονα και κακοτράχαλα μέρη των Ηνωμένων Πολιτειών, από την Αριζόνα μέχρι τη Ντακότα, γνωρίζει ανθρώπους που έχουν μάθει να ζουν έτσι, μαθαίνει από αυτούς και σχηματίζει δεσμούς. Με έναν από αυτούς, τον David (Strathairn), γνωρίζεται ακόμα καλύτερα και συνειδητοποιεί πράγματα για τον εαυτό της, τη ζωή της, τις σχέσεις με τους αγαπημένους της ανθρώπους και το μέλλον της.
Η ταινία δεν είναι τίποτα συγκεκριμένο. Δεν είναι ακριβώς τυπικό road drama, δεν είναι ταινία της τρίτης ηλικίας, καθώς η ηρωίδα δεν είναι ακόμα ηλικιωμένη, δεν είναι ταινία για τις ανθρώπινες σχέσεις, καθώς αυτές θίγονται ακροθιγώς με λίγες εξαιρέσεις, δεν είναι ηθογραφία της ηρωίδας καθώς δε μαθαίνουμε και τόσα γι΄ αυτήν. Από την άλλη, είναι λίγο απ΄ όλα αυτά, έχει νοσταλγία, συγκίνηση, και μικρές δόσεις χιούμορ, λίγο απ΄ όλα, με τις θετικές και αρνητικές επιπτώσεις που συνεπάγεται κάτι τέτοιο. Διακρίνεται επίσης και για την απόκλισή του από την πεπατημένη, καθώς δε συνηθίζεται να βλέπουμε μια 60χρονη γυναίκα να είναι ο κεντρικός χαρακτήρας μιας ταινίας.
Η σκηνοθεσία της ταινίας είναι το μεγάλο της όπλο και φέρει τη σφραγίδα της νεαρής (για το επάγγελμα) Κινέζας Zhao, που φιλοδοξεί να γίνει η δεύτερη γυναίκα και η πρώτη Ασιάτισσα που θα κερδίσει Όσκαρ Σκηνοθεσίας στην απονομή του προσεχούς Απριλίου. Οι λήψεις από τα όμορφα αλλά άγρια τοπία της αμερικανικής δύσης προσεγγίζουν το σύγχρονο γουέστερν, η αφήγηση είναι απλή, λιτή και απέριττη, όπως πρέπει, η καθοδήγηση της McDormand και του υπόλοιπου καστ, το οποίο απλώς συμπληρώνει το σκηνικό, σχεδόν μαεστρική. Όπως και η ταινία συνολικά, η σκηνοθεσία της Zhao δεν εντυπωσιάζει – αν και μερικά πλάνα σου χαράζονται στη μνήμη – ωστόσο είναι μεστή και δεν υποπίπτει σε εμφανή σφάλματα. Ξεχωρίζει, επίσης, για το ρεαλισμό στην περιγραφή της ζωής των νομάδων, ενισχυμένη από το γεγονός ότι αρκετοί από αυτούς που εμφανίζονται στην ταινία ζουν ή έχουν ζήσει όντως έτσι και συμμετείχαν μπροστά και πίσω από τις κάμερες για την πραγματοποίησή της.
Το Nomadland είναι μια πολύ ανθρώπινη ταινία, επίκαιρη, λόγω τόσο της οικονομικής κρίσης όσο και της αποστασιοποίησης λόγω της πανδημίας, ελαφρώς συγκινητική προς το φινάλε και φέρει την υπογραφή μιας κορυφαίας ηθοποιού η οποία το “παίρνει πάνω της” και την ανεβάζει επίπεδο κατά πολύ. Δεν είναι η ταινία που θα θυμόμαστε για χρόνια, ίσως να μην είναι καν η καλύτερη της μάλλον ολέθριας χρονιάς που μας πέρασε. Ωστόσο, μοιάζει η πιο κατάλληλη, βάσει θεματολογίας, περιεχομένου, diversity αλλά και γενικότερου κλίματος να κερδίσει τα περισσότερα βραβεία και να αφήσει το στίγμα της. Δεν είναι η εύκολη, εύπεπτη και ευχάριστη επιλογή αν θέλετε να δείτε μια ταινία να ξεχαστείτε, μέρες που είναι, αλλά δεν έχει σοβαρά ψεγάδια, είναι μια άρτια, ισορροπημένη κινηματογραφική κατασκευή και ταιριάζει στην ψυχολογία (σχεδόν) όλων μας αυτή την αλλόκοτη περίοδο.
Βαθμολογία: 7,5/10