Αλήθεια, τι ακριβώς εννοούμε όταν λέμε πως θέλουμε να είμαστε φίλοι με τα παιδιά μας;
Μήπως να μας μιλούν για όλους και για όλα; Να γνωρίζουμε τα πάντα για να τα ελέγχουμε καλύτερα; Να χειριζόμαστε τις συμπεριφορές τους και τις αντιδράσεις τους όπως μας βολεύουν; Να μην έχουν μυστικά από εμάς γιατί όλο αυτό μας τρομάζει;
Δεν νομίζω πως όλο αυτό ονομάζεται φιλία, υπερπροστασία λέγεται. Και το βασικότερο, θέλουν τα παιδιά μας να είναι φίλοι με εμάς τους γονείς; Σε αυτό το ερώτημα αν τα παιδιά μας απαντήσουν «όχι», θα απογοητευτούμε και θα αναρωτιόμαστε τι κάναμε λάθος και δεν μας θέλουν για φίλους τους. Αλλά και αν μας απαντήσουν «ναι», δεν θα έχουν καταλάβει ακριβώς τι σημαίνει φιλία.
Πριν από χρόνια
Τα παλαιότερα χρόνια δεν υπήρχε καν αυτό το ερώτημα, οι γονείς ήταν πάνω από όλους και από όλα και ειδικότερα ο πατέρας. Έπρεπε να μας δώσει άδεια ο πατέρας, για να μιλήσουμε, για να φάμε, να αποφασίζει μόνος του χωρίς να ακούει τη γνώμη μας. Αν ο πατέρας είχε απόψεις που ωφελούσαν πραγματικά το παιδί κι αυτό ήταν ικανό, όλα καλά, αν όμως ασκούσε καταπίεση στο παιδί, τα πράγματα ήταν πολύ χειρότερα για εκείνο, έχανε την αυτοπεποίθηση του και κατηγορούσε τον εαυτό του συνεχώς. Η ψυχολογία του ήταν γεμάτη άρνηση και οδηγούνταν στην αυτοτιμωρία και τις περισσότερες φορές ένιωθε μίσος για τον ίδιο του το γονιό. Ευτυχώς όλα αυτά τα χρόνια έγινε ένα μεγάλο βήμα, όσον αφορά την ιεραρχία στην οικογένεια και πως μοιράζονται οι ρόλοι για να ευνοούνται όλοι. Εννοείται πως οι γονείς είναι πάνω από τα παιδιά και τώρα, αλλά τουλάχιστον έμαθαν να ακούν τα παιδιά τους, να στέκονται δίπλα τους.
Διαφορές ανάμεσα στη σχέση φιλίας «γονιού και παιδιού» και «παιδιού με ένα άλλο παιδί
- Διαφορετική ιεραρχία, στην οικογένεια ο γονιός είναι ο μεγαλύτερος και είναι ανώτερος από το παιδί, ενώ τα παιδιά μεταξύ τους είναι ίσα, βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο.
- Με τον γονιό νιώθει ασφάλεια και σιγουριά ενώ με τον φίλο του, δεν αισθάνεται το ίδιο.
- Στη συζήτηση με τον γονιό το παιδί δεν αφήνει ελεύθερο το λόγο του, ενώ αντίθετα με τον φίλο του, μιλάει ακριβώς όπως εκείνον, αυθόρμητα, χωρίς να σκέφτεται, αν αυτό θα έχει κάποια επίπτωση, χαλαρώνει, αφήνεται.
- Οι γονείς βάζουν κανόνες, οι φίλοι όχι.
- Δυο φίλοι μεγαλώνουν μαζί, περνούν τα στάδια ανάπτυξης και βλέπουν μαζί την εξέλιξη τους ενώ οι γονείς έχουν περάσει ήδη από αυτό το στάδιο.
Ας μπούμε για λίγο στη θέση τους
Όταν ήμασταν παιδιά και είχαμε τους φίλους μας, λέγαμε τα μυστικά μας, κάναμε τις τρέλες μας. Επικοινωνούσαμε απόλυτα στα παιχνίδια μας, στο σχολείο μας, στις γειτονιές μας, ανταλλάσαμε πράγματα, γράφαμε λευκώματα, ερωτευόμασταν, μαθαίναμε από τις εμπειρίες του καθενός. Θυμώναμε, μαλώναμε, φωνάζαμε και μπορούσαμε να ξεχωρίζουμε τους καλούς από τους κακούς φίλους. Δεν θέλουμε να τα ζήσουν όλα αυτά τα παιδιά μας; Αν το θέλουμε, θα πρέπει να αποδεχτούμε, πως δεν μπορούμε να είμαστε φίλοι με τα παιδιά μας με αυτόν τον τρόπο. Η φύση μας όρισε γονείς, να τα γεννήσουμε, να τα μεγαλώσουμε και να τα καθοδηγήσουμε.
Τι είναι αυτό που πρέπει να κάνουμε:
Να παραμείνουμε στο ρόλο μας με φιλική διάθεση προς τα παιδιά μας, να θέτουμε τους όρους μας με σύνεση και να λάβουμε υπ’ όψιν μας τα συναισθήματα τους και τις ανάγκες τους. Να τα αφήνουμε να κρατούν τα μυστικά τους, είναι κι αυτό στάδιο της ανάπτυξης τους. Όπως εμείς δεν μπορούμε να τα λέμε όλα, έτσι κι εκείνα με τη σειρά τους, θα κρατήσουν κάποια για τον εαυτό τους και τους φίλους τους. Να τους δείξουμε πως αν μας χρειαστούν σε κάτι πολύ δύσκολο, εμείς θα το στηρίξουμε και θα το βοηθήσουμε, ξεκινώντας από πολύ μικρό, μέχρι και το στάδιο της εφηβείας που θα δοκιμάσει τις αντοχές μας σε μεγάλο βαθμό και θα χρειαστεί την περισσότερη στήριξη μας.
Το λεγόμενο χάσμα των γενεών πάντα θα υπάρχει και το βιώνουμε ο καθένας μας με τον τρόπο του, άλλοτε έντονο, άλλοτε πιο ήπιο. Είμαστε τυχεροί οι γονείς στη σημερινή εποχή, γιατί έχουμε πλήρη ενημέρωση σε ότι αφορά το παιδί, βλέπουμε με πιο έμπειρη ματιά τα παιδιά μας, μπορούμε να απευθυνθούμε σε ειδικούς για ότι πρόβλημα αντιμετωπίζουμε, να το συζητήσουμε και να βρούμε μια λύση.
Τον όρο λοιπόν «φιλία» με τα παιδιά μας, ας τον αντικαταστήσουμε με ενδιαφέρον, φιλική διάθεση, υπομονή, εμπιστοσύνη, καθοδήγηση, στήριξη, αγάπη!
Με αγάπη προς τους γονείς & τα παιδιά.