Μια ταινία που προκάλεσε αίσθηση από τη χρονιά που μας πέρασε μέχρι τώρα που, επιτέλους, προβάλλεται, είναι αυτό το θρίλερ της Έμεραλντ Φένελ, που φλερτάρει με τη μαύρη κωμωδία και σχολιάστηκε ποικιλοτρόπως, εν μέρει για την υποψήφια για Όσκαρ ερμηνεία της Carey Mulligan. Χαρακτηρίστηκε από βίαιο και αφελές ως φεμινιστικό και με ισχυρό κοινωνικό μήνυμα. Τι είναι όμως η Υποσχόμενη Νέα Γυναίκα, και πόσο υποσχόμενη είναι τελικά;
Υποσχόμενη Νέα Γυναίκα (Promising Young Woman, 2020) – Θρίλερ/μαύρη κωμωδία, 113΄
Σενάριο – Σκηνοθεσία: Emerald Fennell
Πρωταγωνιστούν: Carey Mulligan, Bo Burnham, Allison Brie
Μια νεαρή γυναίκα προσπαθεί να αντιμετωπίσει ένα τραυματικό γεγονός που τη σημάδεψε από το παρελθόν, ακροβατώντας μεταξύ της επιθυμίας της για εκδίκηση και της προσπάθειας να το αφήσει πίσω της.
Η “υποσχόμενη νέα γυναίκα” του τίτλου είναι μια 30χρονη σερβιτόρα κάπου στις ΗΠΑ, η οποία σπούδαζε ιατρική σε υψηλού επιπέδου πανεπιστήμιο, και μάλιστα θεωρούνταν από τις εξυπνότερες φοιτήτριες του έτους της και με εξαιρετικές προοπτικές για το μέλλον. Ένα σκοτεινό γεγονός, ο βιασμός της καλύτερης φίλης της και η ατιμωρησία που τον συνόδευσε, την έκανε να τα παρατήσει όλα και να ξεκινήσει μια ζωή στην οποία βρίσκεται παγιδευμένη και αμφιταλαντευόμενη. Τα πράγματα περιπλέκονται όταν της παρουσιάζεται, μέσω ενός πρώην συμφοιτητή της (Burnham) η ευκαιρία να κάνει τα δύο πράγματα που ονειρεύεται καθημερινά: να εκδικηθεί για το περιστατικό, και να το αφήσει επιτέλους πίσω της προχωρώντας με τη – στάσιμη ως τώρα – ζωή της. Το πρόβλημα είναι ότι μπορεί να επιλέξει μόνο ένα…
Στο κομμάτι που η πλοκή εκτυλίσσεται ως ιστορία εκδίκησης, θα μπορούσε κανείς να πει ότι ακολουθείται η δοκιμασμένη και πετυχημένη γραμμή που είδαμε στο Kill Bill, ένα μεθοδευμένο, κλιμακούμενο σχέδιο εκδίκησης για κάποιο παλιό αμάρτημα που γίνεται όλο και πιο ευφάνταστο, πιο διαβολικό, αλλά και πιο επικίνδυνο όσο εντοπίζονται οι στόχοι του.
Ωστόσο, εδώ η κλασική ιστορία αυτή συνδυάζεται με την απεικόνιση των ιδιαιτεροτήτων του εν λόγω εγκλήματος, της υπέρμετρης τοξικής αρρενωπότητας που διακρίνει, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, σχεδόν όλους τους ανδρικούς (αλλά, με τη μορφή εσωτερικευμένου μισογυνισμού, την ενστερνίζονται και αρκετοί γυναικείοι) χαρακτήρες, αλλά και των ουκ ολίγων ευκαιριών που παρουσιάζονται στην ηρωίδα να εγκαταλείψει την προσπάθεια και να επιχειρήσει να προχωρήσει σε μια φυσιολογική ζωή. Προοπτική που οδηγεί σε ενδιαφέροντα ψυχοκοινωνικά διλήμματα, ηθικής, προσωπικής και κοινωνικής φύσης.
Εύκολα διακρίνεται πως, αν και πρόκειται για μαύρη κωμωδία σε μεγάλο βαθμό, δεν εντοπίζεται κανείς συμπαθής χαρακτήρας. Ακόμα και η ηρωίδα αποτελεί ενίοτε αντικείμενο ταύτισης, αλλά κατά την ταπεινή μου γνώμη προκαλεί περισσότερο λύπηση, ίσως συμπόνοια, παρά συμπάθεια και αποδοχή. Το συγκλονιστικό, ανατρεπτικό φινάλε αποτελεί μάλλον κάθαρση και λύτρωση για όλους, σε πρότυπα αρχαιοελληνικής τραγωδίας. Επίσης, η ισορροπία ανάμεσα στο (πολύ) μαύρο, δηλητηριώδες χιούμορ και το έγκλημα, τον πόνο και τη δυστυχία επιτυγχάνεται, δύσκολα μεν, αλλά κερδίζει τις εντυπώσεις.
Η Υποσχόμενη Νέα Γυναίκα έχει χαρακτηριστεί από κλασική ταινία εκδίκησης μέχρι φεμινιστικό μανιφέστο και από μαύρη κωμωδία μέχρι ανατριχιαστικό θρίλερ. Στην πραγματικότητα, είναι λίγο από όλα αυτά και ταυτόχρονα τίποτα. Σαφέστατα υπάρχουν κοινωνικά μηνύματα που αφορούν στις σχέσεις των φύλων, την κουλτούρα του βιασμού και την τοξική συμπεριφορά που πηγάζει από μισογυνισμό, ωστόσο όλα αυτά περιβάλλονται από μυστήριο, εγκλήματα, πάθη και αδυναμίες, δεν πρόκειται για κοινωνικό δράμα ή ανάλυση χαρακτήρων. Ο εξαιρετικά δομημένος χαρακτήρας της ηρωίδας (εξαιρετική ερμηνεία από τη Mulligan, πιθανότατα η καλύτερη ως τώρα στην καριέρα της) δίνει πολλαπλούς τόνους στην ταινία, βασικά την “κουβαλά” μόνη της, ωστόσο τα συναισθήματα, τα κίνητρα και οι πράξεις της είναι ιδιαίτερα σύνθετα – και συχνά αντικρουόμενα – για να δώσει συγκεκριμένο προφίλ στο έργο.
Παρά τις επιμέρους αντιφάσεις και την απόπειρα να δείξει υπερβολικά πολλά πράγματα ταυτόχρονα, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το εγχείρημα της Φένελ αποτελεί μια εξαιρετικά αξιόλογη ταινία. Κερδίζει το ενδιαφέρον από το πρώτο λεπτό και μόνο το αυξάνει μέχρι το εκπληκτικό φινάλε. Συνδυάζει κοινωνική κριτική με πολλή δράση, μυστήριο και ωμή, σωματική και ψυχολογική, βία, στο βαθμό που απαιτείται. Εκτός από την ερμηνεία της Mulligan, ειδική μνεία αξίζει να δώσουμε στο σενάριο, καθώς και στη φωτογραφία της ταινίας, που σχεδόν σε ζαλίζει (και αυτό ακριβώς επιδιώκει). Συνολικά, ένα πολύ καλό έργο, το οποίο σίγουρα αξίζει να δείτε.
Βαθμολογία: 7,5/10