Σίγουρα θα περάσουν αρκετοί άνθρωποι από τι ζωή μας σαν “φίλοι” όμως δεν θα αφήσουν όλοι το στίγμα τους. Κάποιοι θα έρθουν και θα φύγουν, κάποιοι άλλοι θα μας πονέσουν και θα πιστέψουμε πως δεν υπάρχει αληθινοί φιλία. Είναι όμως και κάποιο με τους οποίους θα νιώσουμε κάτι ουσιαστικό κάτι διαφορετικό κάτι ολοκληρωτικό και αυτό είναι αληθινή φιλία. Είναι αυτές οι φιλίες που άλλοτε κρατάνε μια ζωή ή χάνονται μέσα στα χρόνια γιατί αλλάζουν οι χαρακτήρες, οι συνθήκες, τα γούστα και οι προτεραιότητες. Και είναι και οι άλλες οι φιλίες που γεννιούνται τυχαία στην ίδια παρέα. στο ίδιο μαγαζί, στο ίδιο γυμναστήριο και είναι και αυτές καμιά φορά δυνατές.
Ο Αριστοτέλης αιώνες πριν είχε χαρακτηρίσει την φιλία ως ”μία ψυχή που κατοικεί σε δύο σώματα” θέλοντας έτσι να διατυπώσει την σπουδαιότητα αλλά και αναγκαιότητα της φιλίας. Στη ζωή μας έχουμε ανάγκη από ανθρώπους συνακροατές, συνοδοιπόρους, να τους εμπιστευόμαστε για αυτά που μας απασχολούν, να μοιραζόμαστε όλα σας μας συμβαίνουν και να συνυπάρχουμε αρμονικά σε μια σχέση αμοιβαίας αγάπης.
Ένας φίλος πρώτα από όλα πρέπει να προσπαθεί να διευρύνει τον ορίζοντα του φίλου του, να του προσφέρει μια νέα οπτική, ώστε να τον βοηθά να επεκτείνει την κατανόηση του για τον εαυτό του και τις καταστάσεις. Τι βλέπουμε όμως σήμερα; φίλους που δεν εστιάζουν πραγματικά στο πρόβλημα και τι ζωή του άλλου, άλλα απλά του λένε “εσύ έχεις δίκιο, σε αδίκησαν, φταίνε η άλλη που τα έπαθες αυτά” κ.λπ, αντιδρώντας μηχανικά και χωρίς αυθεντικότητα σε όσα τους εμπιστεύεται ο άλλος, κρατώντας τους φίλους σε μία ανεύθυνη κατάσταση μέσω αυτής της διαρκούς κολακείας ή “συμφωνίας”. Να λες στον φίλο και το πότε κάνει λάθος όχι για να τον κρίνεις και να τον επιπλήξεις αλλά για να τον βοηθήσεις ουσιαστικά. Όπως αντίστοιχα να είναι και ο άλλος δεκτικός να ακούσει τα δικά του λάθη.
Ο κάλος φίλος θα σου πει τι είναι το καλύτερο για εσένα. Και αυτό που είναι καλύτερο για εσένα, δεν είναι αυτό που ήθελες να ακούσεις. Ο Πλούταρχος είπε “πως δεν χρειαζόμαστε κάποιον που αλλάζει όταν αλλάζουμε και συμφωνεί όταν συμφωνούμε. Αυτό μπορεί να το κάνει και η σκιά μας καλύτερα”. Και ο Arthur Brisbane επισήμανε πως “ένας καλός φίλος θα πει τι γνώμη, επειδή σε νοιάζεται, αλλά ίσως να μην φαίνεται τόσο καλός φίλος αφού την πει”.
Κάποιες φορές μια ειλικρινής άποψη, και ας είναι καλοπροαίρετη, δεν είναι πάντα επιθυμητή. Τις περισσότερες φορές οι άνθρωποι δεν θέλουν πραγματικά να ακούσουν την γνώμη του άλλου. Θέλουν απλώς να ακούσουν την επιβεβαίωση της δικιάς τους γνώμης.
“Η ειλικρίνεια δεν μπορεί να σας κάνει να πάρετε πολλούς φίλους, αλλά πάντα σας κάνει να πάρετε τα σωστά.”-Τζον Λένον-
Η διαφωνία στα πλαίσια της φιλίας δεν συνεπάγεται με «τσακομώ», για το ποιανού η άποψη θα επικρατήσει, ποιος είναι «σωστός» και ποιος «λάθος». Μπορούμε να έχουμε διαφορετική άποψη ή οπτική πάνω σε ένα ζήτημα. Και δεν υπάρχει πάντα «σωστή» και «λάθος» άποψη. Δεν είναι «μάχη» για το ποιος θα νικήσει και θα επιβληθεί στον άλλο. Οι διαφορετικές απόψεις κάνουν ενδιαφέρουσες τις ανθρώπινες σχέσεις. Αν όλοι βλέπαμε ακριβώς την ίδια εικόνα και ακολουθούσαμε ένα πανομοιότυπο σχολιασμό αυτής, ο κόσμος θα ήταν πολύ ανιαρός και προβλέψιμος.
Δεν χεριάζετε να ενστερνιζόμαστε πάντα τι γνώμη τον άλλον. Όμως, μπορούμε να σκεφτούμε και τη δικιά τους εκδοχή για τα πράγματα. Να κοιτάξουμε την εικόνα με τα δικά τους μάτια. Αν μας κάνει, την κρατάμε ή κρατάμε όσα ταιριάζουν με τη δική μας κοσμοθεωρία. Αν όχι, δεν πειράζει. Δεν είναι απαραίτητο να ασπαστούμε την άποψη του άλλου. Είναι όμως απαραίτητο να τη σεβαστούμε. Και να σεβόμαστε γενικώς το δικαίωμα του καθενός να εκφέρει ελεύθερα την άποψη του, εφόσον δεν παραβιάζει τα δικαιώματα των άλλων ανθρώπων γύρω του.
Οι καλές σχέσεις με τους φίλους είναι εξίσου ευεργετικές για την υγεία, όπως η σωματική άσκηση και η υγιεινή διατροφή. Ο διάσημος Αυστριακός ψυχίατρος Άλφρεντ Άντλερ είχε τονίσει ότι η κατάκτηση της ψυχικής υγείας προϋποθέτει την ανάπτυξη της κοινωνικότητας και της ικανότητας να κάνουμε βαθιές και αληθινές φιλίες. Σύμφωνα, δε, με τον Αριστοτέλη, οι φίλοι είναι πιο απαραίτητοι κι από τα πλούτη ή την εξουσία, είναι πηγή ζωής, αλλά και διέξοδος ή καταφύγιο σε μια δύσκολη στιγμή.
Η πράξη αποδεικνύει ότι δεν θέλει πολλά ένας άνθρωπος για να νιώσει πραγματικά ευτυχισμένος. Τα πάντα είναι θέμα αλληλεπίδρασης. Η δύναμη που μπορεί να δώσει ένα χαμόγελο, μια ευγενική φράση ή το να ακούμε υπομονετικά τους άλλους είναι τεράστια. Γιατί το να είναι οι φίλοι μας εκεί για μας στα δύσκολα είναι πολύ σημαντικό. Αλλά το να είμαστε κι εμείς εκεί γι’ αυτούς μας κάνει να νιώθουμε χρήσιμοι, να νιώθουμε υπεύθυνοι και η αναγνώριση αυτής της συμπεριφοράς από τους φίλους μπορεί να μας αποζημιώσει στο έπακρο και να νιώσουμε πραγματικά ευτυχισμένοι.
Τέλος, το ποιο σημαντικό από όλα σε μια σε μια αληθινή και αυθεντική φιλία, είναι ότι υπάρχει αμοιβαιότητα. Αμοιβαία αγάπη, σεβασμός, κατανόηση, αποδοχή εμπιστοσύνη, προσπάθεια και φροντίδα κάθε μέρα. Σαφώς και έχουν αξία όσα έχουμε κάνει για τους φίλους στο παρελθόν, και όσα έχουν κάνει και εκείνη. Όμως, έχει μεγαλύτερη αξία, τι κάνουμε για τους φίλους στο τώρα, στο σήμερα. Έχει επίσης αξία να αναρωτηθούμε ποιες είναι οι «βάσεις» της φιλίας που έχουμε αναπτύξει, και για ποιους λόγους διατηρείται. Η φιλία μας διατηρείται επειδή βολεύουν αυτή τι στιγμή οι συνθήκες; επειδή έτυχε και βρέθηκε λίγο χώρος και χρόνος στη προσωπική ατζέντα; Επειδή δεν έχω κάτι καλύτερο να κάνω; Η επειδή εμείς οι ίδιοι, και οι άνθρωποι που έχουμε επιλέξει, επιθυμούμε και βιώνουμε αμοιβαία την ανάγκη για αλληλεπίδραση;