Όσα δείχνει το χαζοκούτι

 Σας υποσχέθηκα κοινωνικά προβλήματα και κοινωνικά προβλήματα σας δίνω. Πριν μπούμε όμως στο θέμα που μας καίει, να δώσω έναν ορισμό να για αποφευχθούν συγχύσεις. Κοινωνικά προβλήματα είναι εκείνα τα ζητήματα με τα οποία έρχεται αντιμέτωπη η κοινωνία. Εκείνες οι καταστάσεις που δυσχεραίνουν την ομαλή της λειτουργία και αναγκάζουν τους πολίτες να δραστηριοποιηθούν για να τα επιλύσουν. Είναι τα αγκάθια που μας εμποδίζουν να κόψουμε το τριαντάφυλλο, είναι οι λακκούβες καταμεσής της ασφάλτου που δυσκολεύουν την οδήγηση. Είναι εμπόδια. Μας αφορούν και πρέπει να τα ξεπεράσουμε.

 Σήμερα θα γίνει  λόγος για τη τηλεόραση και τα σκουπίδια που μας δείχνει. Ναι, αν με ρωτάτε, θεωρώ κοινωνικό πρόβλημα να παραπληροφορούμαι από τα όσα παρακολουθώ και να χάνω την αίσθηση του χρόνου με εκπομπές ρουτίνας τύπου «πρωινάδικα» με αδιάφορο περιεχόμενο. Μπορεί τα ναρκωτικά, ο χουλιγκανισμός, το κάπνισμα να είναι σοβαρά προβλήματα τη σήμερον  ημέρα, μα δεν πρέπει να θεωρούμε την κακή μας ενημέρωση εξίσου σημαντική;

 Η  τηλεόραση υποτίθεται πως είναι ένα αξιόλογο μέσο μαζικής ενημέρωσης. Σκοπός της είναι να προσφέρει χρήσιμες πληροφορίες επί παντός επιστητού στο κοινωνικό σύνολο. Πρέπει με άλλα λόγια, να πάρει γεγονότα και καταστάσεις, να τα χωρέσει σε εικόνες και να τα προβάλλει στον κοσμάκη που δεν ξέρει τι του γίνεται. Επιπλέον οφείλει να ψυχαγωγεί το κοινό του με αξιόλογα προγράμματα που θα αντλούν τη θεματολογία τους από την πραγματικότητα. Κι όπου πραγματικότητα, εννοούμε την καθημερινότητα με όλες τις αποχρώσεις της. Εννοούμε την ανθρώπινη επικοινωνία και συναναστροφή. Εννοούμε τέλος τα όσα συμβαίνουν στον εξωτερικό χώρο μα και μέσα μας.

 Η τηλεόραση φέρει το βάρος της ευθύνης για όλα όσα συμβαίνουν τριγύρω μας κι αυτό επειδή είναι ένα από τα πιο διαδεδομένο μέσα πληροφόρησης. Είναι το μέσο που θα καθορίσει τα πρότυπα της κοινωνίας, θα μορφώσει, θα διασκεδάσει και θα αποφορτίσει τους ανθρώπους από τη σκληρή πραγματικότητα. Η τηλεόραση είναι κάτι παραπάνω από ένα χαζοκούτι που τραγουδάει, που έλεγαν και οι παλιοί. Είναι ουσιώδες κομμάτι της ζωής, της γλώσσας, του πολιτισμού και της ιστορίας μας. Ασκεί επιρροή επάνω μας και διαμορφώνει την άποψη και το χαρακτήρα μας, τις συμπεριφορές μας.

 Πρόσφατα υπέπεσε στην αντίληψη μου ένα βίντεο από γνωστό «πρωινάδικο». Στην εκπομπή ήταν  καλεσμένος έναν τύπο ο οποίος και καλά δίδασκε ένα νέο είδος χορού, διαφορετικό από τα άλλα.  Στην αρχή ο τύπος έκανε επίδειξη των ικανοτήτων του παρουσιάζοντας ένα εντυπωσιακό βιογραφικό και αφήνοντας άφωνες τις όλως τυχαίως «ξανθιές» παρουσιάστριες που του έπαιρναν τη συνέντευξη. Ύστερα παρουσίασε το χορό του με περίσσιο κέφι, μαθαίνοντας στις προαναφερθείσες ξανθιές τα βήματα. Ναι το ομολογώ, δεν έχω γελάσει περισσότερο στη ζωή μου. Ο  τύπος όχι μόνο δεν ήξερε να χορεύει αλλά εξευτέλιζε τον εαυτό του τόσο απροκάλυπτα που η όλη φάση σου προκαλούσε εμετό στο τέλος. Ναι, γέλασα αρχικά όμως μετά σκέφτηκα.

 Κάτι τέτοια βίντεο μου θυμίζουν γιατί σταμάτησα να βλέπω τηλεόραση πια. Μου θυμίζουν πως τείνουμε να επιστρέψουμε πίσω σε εκείνα τα χρόνια που η τηλεόραση δεν ήταν τίποτε παραπάνω από ένας  θόρυβος στο σπίτι που μας νανούριζε τα βράδια. Κι αυτό γιατί;

 Γιατί το περιεχόμενο της υποτιμά πια τη νοημοσύνη μας και  μειώνει σημαντικά τα επίπεδα της εγκεφαλικής διεργασίας. Σας εγγυώμαι πως όποιος βλέπει τηλεόραση σήμερα δεν γίνεται ούτε στο ελάχιστο σοφότερος πόσο μάλλον γνώστης της επικαιρότητας. Αντιθέτως, είναι ότι πιο παραπλανητικό και δημαγωγικό κυκλοφορεί στην αγορά της ενημέρωσης. Δεν μορφώνει, θολώνει και συγχύζει. Δεν φτιάχνει αφυπνισμένους πολίτες άλλα εφησυχασμένα ρομποτάκια με περιορισμένες νοητικές ικανότητες και δυσκολία έκφρασης γνώμης. Δεν μας ψυχαγωγεί, σπαταλά την ώρα μας ενώ υπάρχουν χιλιάδες τρόποι να περάσουμε όμορφα τον ελεύθερο μας χρόνο. Είναι άχρηστη και ζημιογόνα και με κάνει να εκνευρίζομαι.

 Δεν θα σας κοροϊδέψω είμαι θυμωμένη. Νιώθω πως επιβεβαιώνεται σε αυτή τη περίπτωση αυτό που κάποιοι συνηθίζουν να λένε «κάθε πέρσι και καλύτερα». Νοσταλγώ εκείνα τα σίριαλ που άφησαν εποχή με κορυφαίες ατάκες και ευφάνταστα σενάρια, που έκανες κοιλιακούς από το γέλιο. Εκείνα τα τηλεπαιχνίδια που πραγματικά σου μάθαιναν πράγματα και ήταν σαν να παίζεις επιτραπέζιο με την οικογένεια σου. Εκείνα τα ενημερωτικά δελτία που δεν σκοτώνονταν μισή ώρα σε πάνελ ανάπηρες προσωπικότητες της πολιτικής σαν να βρισκόταν σε άγρια ζούγκλα. Μου λείπουν οι λόγοι που καθόμουν στο καναπέ τα βράδια και έπαιζα με το τηλεκοντρόλ. Τώρα προτιμώ να ανοίξω τον υπολογιστή και να δω καμιά ταινία.

 Σήμερα μόνο σαβούρα βλέπεις κι επαναλήψεις, επαναλήψεων ξεχασμένων μεγαλείων. Εκπομπές με ημιμαθείς παρουσιαστές και παντελώς άσχετους καλεσμένους που εξαντλούν τα όρια της ανθρώπινης βλακείας για να γίνουν διάσημοι. Σίριαλ με πολλαπλούς φόνους, ίντριγκες και ασύστολο σεξ που δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια κακοφτιαγμένη εκδοχή της ζωής σε συσκευασία δώρου με σακούλα “made in Turkey” για τους καναπεδόφιλους και τους εραστές τις μικρής οθόνης. Ενημερωτικά δελτία που είναι πιο υποκειμενικά και από την ομορφιά του Κουασιμόδου και τάχα σατυρικές εκπομπές που υποκρύπτουν μηνύματα και σκοπιμότητες πίσω από καλοστημένα αστεία. Κουράστηκα μόνο και που τα ανέφερα.

 Είναι κρίμα άνθρωποι με τόσες δυνατότητες και επιλογές να καταντούν πιο ανόητοι κι από τα ραδίκια εξαιτίας της τηλεόρασης. Είναι κρίμα μια κοινωνία που μπορεί να πάει τόσο μπροστά να γυρίζει αιώνες πίσω. Είναι κρίμα η ανθρώπινη εξέλιξη να καθρεφτίζεται στις εικόνες μιας οθόνης με τέτοιο τρόπο που δεν κολακεύει αλλά υποτιμά τα ανθρώπινα επιτεύγματα και τη σκέψη.

 Αισθάνομαι πως ζω σε έναν κόσμο ηλίθιων και πανηλίθιων ανθρώπων που ανταγωνίζονται στη βλακεία. Οι μεν τα προβάλλουν και οι δε τα παρακολουθούν και τα αναπαράγουν με τη συμπεριφορά τους. Μιμούνται όσα βλέπουν και υιοθετούν και ρέπουν προς τα κάτω αντί να βελτιώνονται. Δεν κατηγορώ όμως αυτούς, κατηγορώ εκείνους που χάλασαν τη τηλεόραση και ξέχασαν να βάλουν ταμπέλα «κίνδυνος, θάνατος» επάνω της. Τουλάχιστον έτσι θα μειώνονταν σημαντικά το ποσοστό των θανάτων λόγο καμένου εγκεφάλου.