Η επιτυχημένη συνταγή του διαστήματος και των εξωγήινων, με εντυπωσιακά ψηφιακά εφέ να αναμειγνύονται με ηθικά διλήμματα και υπαρξιακές αναζητήσεις, συνεχίστηκε και το 2016 (μετά τα Gravity, Interstellar και Martian), με την υποψήφια για 8 Όσκαρ Άφιξη του Denis Villeneuve. Αυτή τη φορά, όμως, η τεχνολογία χρησιμοποιείται μόνο όταν απαιτείται, και ο σκηνοθέτης προσπαθεί να παίξει περισσότερο με το μυαλό μας παρά με τα μάτια μας.
Arrival (2016) – Επιστημονικής φαντασίας, 116΄
Σκηνοθεσία: Denis Villeneuve
Σενάριο: Eric Heisserer
Πρωταγωνιστούν: Amy Adams, Jeremy Renner, Forest Whitaker
Εξωγήινα σκάφη προσγειώνονται από το πουθενά σε διαφορετικά τυχαία σημεία του πλανήτη μας, χωρίς να αποκαλύπτουν τις προθέσεις τους. Μια γλωσσολόγος κι ένας θεωρητικός φυσικός συμμετέχουν στην αμερικανική ομάδα που προσπαθεί να επικοινωνήσει με τα εξωγήινα όντα και να αποτρέψει μια πιθανή καταστροφή.
Το κόνσεπτ «εξωγήινοι έρχονται ξαφνικά στη γη για να την καταστρέψουν» το έχουμε δει άπειρες φορές, συνήθως σε ανούσιες παραγωγές. Καμιά φορά βλέπουμε τα όντα από άλλους πλανήτες να έχουν λίγο πιο αγαθές προθέσεις, ενώ σπανιότερα είμαστε εμείς αυτοί που επιχειρούμε εισβολή σε άλλους πλανήτες (βλ. Avatar). Η ιδιαιτερότητα, ωστόσο, της Άφιξης είναι ότι οι πλοκαμοφόρες εξωγήινες υπάρξεις (στις οποίες δίνονται τα εμπνευσμένα ψευδώνυμα «Άμποτ και Κοστέλο», από το δημοφιλές κωμικό δίδυμο των 40΄s) δεν ξεκαθαρίζουν τι ήρθαν να κάνουν στη Γη, απλώς κάθονται και περιμένουν!
Εδώ εισέρχεται στο «παιχνίδι» η ηρωίδα της ταινίας, μια ικανότατη γλωσσολόγος (Amy Adams), την οποία καλεί ένας σκληροτράχηλος Αμερικανός συνταγματάρχης (Whitaker) για να επικοινωνήσει με τα πλάσματα. Μια γλωσσολόγος, εξάλλου, γνωρίζει πολύ καλά την επικοινωνία μεταξύ γήινων, άρα γιατί να μην τη δοκιμάσουμε και στους εξωγήινους; Στην ομάδα αυτή γνωρίζει, εκτός από τα πλοκαμοφόρα όντα, ένα θεωρητικό φυσικό (Renner), με την επαγγελματική, αρχικά, σχέση τους να τείνει να εξελιχθεί σε κάτι περισσότερο.
Από εκεί και πέρα η ταινία ξετυλίγεται μ΄ έναν πρωτότυπο τρόπο, παίζοντας με την ιδέα του χρόνου με παρόμοια λογική με το Interstellar. Βλέπουμε όλο και συχνότερα την ηρωίδα να έχει αναμνήσεις (;) τις οποίες δε θυμάται, και το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον ολοένα και συγχέονται, χάρη και στις ικανότατες των όλο και πιο… ομιλητικών, Άμποτ και Κοστέλο.
Όλα αυτά λειτουργούν σαν αφορμή, βέβαια, για τον Βιλνέβ (Prisoners, Sicario), προκειμένου να μας θέσει διάφορα, πραγματικά και μη, υπαρξιακά ερωτήματα και φιλοσοφικές ανησυχίες. Οι Αμερικανοί φυσικά παρουσιάζονται ως οι καλοί και διανοούμενοι της υπόθεσης, αυτοί που προσπαθούν να συνεννοηθούν με τους εξωγήινους τη στιγμή που οι κακοί Κινέζοι βιάζονται να τους ανατινάξουν. Συγχωρείται αυτή η τακτική του σκηνοθέτη, όμως, γιατί η ταινία τελικά προάγει τη συνεργασία μεταξύ των κρατών, και των ανθρώπων γενικότερα, σε μια εποχή που αυτή μοιάζει πιο επιτακτική από ποτέ.
Αυτά που δε συγχωρούνται τόσο εύκολα, ωστόσο, είναι τα πάρα πολλά λογικά κενά και «άλματα» του σεναρίου, τα οποία με το πρόσχημα της «επιστημονικής φαντασίας» και της «ασάφειας του χρόνου» καταλήγουν συχνά να μη βγάζουν νόημα. Γίνεται αντιληπτό, μεν, πως ο Βιλνέβ γυρίζει ταινία με εξωγήινους και όχι ιστορικό ντοκιμαντέρ, αλλά από τη στιγμή που προσπαθεί να αγγίξει το θεατή με θέματα που μοιάζουν μακρινά αλλά στην πραγματικότητα είναι καθημερινά δίπλα μας, θα έπρεπε να δίνει πειστικότερες εξηγήσεις για κάποια, τουλάχιστον, από τα παράξενα που συμβαίνουν στην ταινία.
Άψογη κρίνεται, βέβαια, η σκηνοθεσία του Βιλνέβ από καλλιτεχνικής άποψης, με τα εφέ να υπάρχουν μόνο εκεί που πρέπει και κατά τ΄ άλλα μια πολύ ανθρώπινη ατμόσφαιρα να κυριαρχεί. Εξαιρετική φυσικά και η ερμηνεία της Adams, που εδώ και λίγα χρόνια δεν έχει σταματήσει να μας εκπλήσσει θετικά με τις επιλογές της (American Hustle, Big Eyes, Nocturnal Animals), ενώ ικανοποιητικά αποδίδει και το υπόλοιπο καστ.
Οκτώ υποψηφιότητες για Όσκαρ συγκέντρωσε η ταινία, αδιαμφισβήτητη επιτυχία, και δεν αποκλείεται να πάρει… σπίτι της μερικά χρυσά αγαλματίδια, ειδικά σε τεχνικές κατηγορίες. Γενικά, παρά τα όποια μειονεκτήματά της, είναι μια ταινία που σου χαράζεται στη μνήμη χάρη στην πρωτοτυπία της και τα παιχνίδια μυαλού στα οποία σε επιβάλλει, και αποτελεί μάλλον μια από τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς που μας πέρασε.
Βαθμολογία: 8/10
