Υπάρχουν στιγμές, όπου οι φόβοι μας χτυπάνε κόκκινο. Όπου νιώθουμε μειονεκτικά, μόνοι και ανυπεράσπιστοι μπροστά σε κάτι που μας ξεπερνά. Η λέξη ανασφάλεια δεν είναι καθόλου άγνωστη στους περισσότερους, καθώς κρύβεται σε πολλές πτυχές της ζωής μας σε καθημερινή βάση. Ως ανασφάλεια ορίζουμε την αβεβαιότητα που προκαλεί ανησυχία ή φόβο.
Συνήθως ξεκινάει από νωρίς σε μικρό βαθμό. Δεν είχες τα τέλεια ξανθά μαλλιά της συμμαθήτριάς σου ή την καινούρια μπάλα ποδοσφαίρου που είχαν όλα τα παιδιά, τα μάτια σου είναι καστανά, έναντι του γατίσιου πράσινου της φίλης σου ή ο διπλανός σου είχε πιο ωραία κασετίνα. Όταν έδινες μια λάθος απάντηση σε ένα ερώτημα στο σχολείο, ένιωθες όλα τα μάτια της τάξης να σε κοιτάνε (ακόμα κι αν δεν το έκαναν), πράγμα το οποίο σε έφερνε σε τόσο δύσκολη θέση, που ήθελες να χαθείς από προσώπου γης. Όταν ξεκίνησες κάποιο άθλημα και είδες ότι υπάρχουν παιδιά καλύτερα από εσένα που δεν μπορείς να συναγωνιστείς, καταλήγοντας να κάθεσαι πάγκο. Όταν έβλεπες στην παραλία φίλους σου με σώματα πιο ωραία από το δικό σου…
Αργότερα, έρχεται η πρώτη ερωτική απογοήτευση. «Γιατί προτιμάει τον/την άλλο/η από εμένα;», «Τι καλύτερο μπορεί να έχει να του προσφέρει;» και άλλα τέτοια χαριτωμένα απασχολούν το μυαλό σου. Μέχρι που δίνεις τις απαντήσεις στον εαυτό σου: «Η αλήθεια είναι ότι είναι πιο ωραίος/α», «Ίσως να ταιριάζει μαζί του/της καλύτερα από ότι εγώ». Απαντήσεις με τις οποίες υπογράφεις ο ίδιος την καταδίκη σου χωρίς καν να προσπαθήσεις για τίποτα. Περιμένοντας το άτομο να το καταλάβει μόνο του και να κάνει το βήμα. Και όταν δεν το κάνει, απογοητεύεσαι και νομίζεις ότι έχεις κάνει κάποια λάθος κίνηση.
Ύστερα, έρχεται και η πρώτη σχέση. Νομίζεις ότι έχεις βρει το πιο καλό παιδί, αισθάνεσαι ο πιο τυχερός άνθρωπος στον κόσμο. Βλέπεις ότι δε μοιάζει με κανένα άλλο άτομο του παρελθόντος σου, αισθάνεσαι ασφαλής και ερωτεύεσαι. Αλλά μετά δε σου μιλάει και τόσο πολύ, βγαίνει με φίλους, δε συναντιέστε συχνά και μιλάτε λιγότερο, έχει πολλές δουλειές και σου απαντάει όποτε να ‘ναι. Και τότε αναρωτιέσαι αν έχεις κάνει εσύ κάτι. Αν το γεγονός ότι δεν σου μιλάει οφείλεται σε εσένα, ή σε κάτι που έχεις κάνει εσύ. Ρίχνεις το φταίξιμο πάνω σου.
Έχεις αναρωτηθεί όμως γιατί το κάνεις αυτό; Γιατί υποτιμάς τον εαυτό σου σε σημείο που να μην πιστεύεις πια στις δυνατότητές σου; Γιατί νιώθεις ανασφάλεια; Ας δούμε τι λένε οι ειδικοί. Ο Sal Raichbach, ψυχολόγος, αναφέρει ότι «Η βασική αιτία όλης της ανασφάλειας είναι ο φόβος, και διαμορφώνεται από τις εμπειρίες του παρελθόντος μας. Τα συναισθήματα της αναξιότητας ως παιδί συνήθως μεταφέρουν στην ενηλικίωση, επηρεάζοντας την αυτοαντίληψη μας και τον τρόπο με τον οποίο αλληλοεπιδρούμε με τους άλλους. Δεν έχει σημασία αν αυτές οι αλληλεπιδράσεις είναι πραγματικά επιζήμιες. Η αυτοεκτίμηση βασίζεται στις αντιδράσεις μας σε αυτές τις σχέσεις και τον κόσμο γύρω μας, οπότε η αντίληψη έχει μεγαλύτερη σημασία από την πραγματικότητα. Χρησιμοποιούμε αυτές τις αντιδράσεις για να σχηματίσουμε μια κατανόηση του κόσμου γύρω μας, γι’ αυτό οι ανασφαλείς άνθρωποι τείνουν να είναι ανήσυχοι.». Η Κέιτ Ρομέρο, προπονητής ζωής, αναφέρει ότι: «Πιστεύω ότι οι άνθρωποι είναι ανασφαλείς για πολλούς λόγους και ο πρωταρχικός για τους περισσότερους αφορά τη γνώμη που έχουν δημιουργήσει για τον εαυτό τους. Όταν ένα άτομο μεγαλώνει ακούγοντας μηνύματα ότι είναι κατώτερο από σημαντικούς φορείς, όπως η οικογένεια, οι συνομήλικοι, και γενικότερα το πιο στενό τους περιβάλλον, τείνουν να πιστεύουν ασυνείδητα ότι έχουν υποστεί βλάβη σε βαθύ επίπεδο. Αυτή η ασυνείδητη πεποίθηση χρωματίζει ό, τι κάνουν στη ζωή και είναι εξαιρετικά επώδυνη. Μερικές φορές είναι καλωδίωση στον εγκέφαλο που κάνει ένα άτομο ανασφαλές.». Ο Πολ Λέβιν σημειώνει: «Η ανασφάλεια, το να είσαι ανασφαλής, σημαίνει ότι έχεις έλλειψη αισθήματος ασφάλειας προς τον εαυτό σου. Από πού προήλθε αυτή η έλλειψη ασφάλειας; Προήλθε από φόβους, κυρίως για το μέλλον. Προέρχεται από τις πεποιθήσεις, που επανειλημμένα ηχούν στο μυαλό μας, αποτυπώνοντας το μήνυμα ότι “τα πράγματα δεν θα λειτουργήσουν.”». Ο Κέιλεμπ Μπέικ, εμπειρογνώμων σε θέματα ζωής και υγείας, συμπληρώνει: «Είμαστε οι πιο σκληροί κριτικοί μας. Πολλές φορές, βλέπουμε άλλους να εμφανίζονται χαρούμενοι και σίγουροι χωρίς να συνειδητοποιούν ότι είναι σίγουροι για τον εαυτό τους, όπως πιστεύουμε εμείς για εκείνους. Έτσι, κρατάμε τους εαυτούς μας στα τέλεια πρότυπα που οι άλλοι δημιουργούν άθελά τους, και στη συνέχεια αισθανόμαστε σίγουροι για τον εαυτό μας όταν είμαστε σε θέση να τα εκπληρώσουμε. Αλλά αυτές οι ανασφάλειες δεν προέρχονται μόνο από ανθρώπους που γνωρίζουμε. Προέρχονται από περιοδικά με απίστευτα όμορφες εικόνες διασημοτήτων, χαρακτήρες σε τηλεοπτικές εκπομπές και influencers στα social media. Βλέποντας τα επιτεύγματα των ανθρώπων, είτε πραγματικά είτε ψεύτικα, χωρίς να δούμε κανέναν από τους αγώνες τους, είναι βέβαιο ότι θα μας κάνει να αναρωτιόμαστε για την ίδια μας τη ζωή.».
Με βάση αυτά λοιπόν, μπορούμε εν μέρει να εξηγήσουμε το φαινόμενο του bullying, τη ζήλεια, την έλλειψη αυτοπεποίθησης, του φόβου, της κατάθλιψης. Βλέπουμε λοιπόν, ότι υπάρχουν πάρα πολλοί τομείς της καθημερινότητας, μέσα στους οποίους χωράει η ανασφάλεια, η οποία μάλιστα μπορεί να κάνει και μεγάλη ζημιά.
Και ερχόμαστε τώρα στο δια ταύτα. Σε εσένα που φοβάσαι να φορέσεις μπικίνι το καλοκαίρι επειδή έχεις παραπανίσια κιλά, που νομίζεις ότι δε θα ταιριάξεις με μια παρέα και δεν επιχειρείς να πας να τους μιλήσεις, που δε θες να κάνεις αίτηση για μια δουλειά επειδή φοβάσαι την απόρριψη, που δεν ξέρεις αν θα σε δεχτούν στην ομάδα που ήθελες να παίξεις τόσο καιρό, που δεν προσεγγίζεις το άτομο που σου αρέσει, που παρόλο που έχεις διαβάσει, δεν ξέρεις αν θα τα πας καλά, σε εσένα που βάζεις τρικλοποδιές μόνος σου στην ευτυχία και τα όνειρά σου, σταμάτα. Όλα δεν είναι τίποτα άλλο από μια σκέψη στον εγκέφαλό σου. Εσύ και μόνο εσύ είσαι αυτός που σκέφτεσαι ότι όλα μπορεί να πάνε λάθος και πως δε θα τα βγάλεις πέρα. Εσύ είσαι το μόνο άτομο, του οποίου η γνώμη έχει σημασία για ό,τι κάνεις. Εσύ είσαι αυτός που πρέπει να πιστέψει ότι μπορεί να κάνει ό,τι θελήσει πραγματικότητα. Εσύ είσαι ο μόνος λόγος που δεν εξελίσσεσαι και σε κρατάς πίσω.
Δώσε χρόνο στον εαυτό σου, γίνε υπομονετικός, επικεντρώσου σε αυτό που θέλεις και αποδέξου τόσο τις νίκες σου, όσο και τις ήττες σου. Η ανασφάλεια είναι ένας φαύλος κύκλος που ξεκινάει και τελειώνει με εμάς.
Tο παρόν άρθρο, όπως και κάθε άλλο στην ιστοσελίδα, αντικατοπτρίζει τις απόψεις του αρθρογράφου και όχι απαραίτητα του newsfilter.gr.