Ο ρόλος των ποινών αποτελούσε ένα ζήτημα που από την αρχαιότητα είχε απασχολήσει τους πνευματικούς -και όχι μόνο- ανθρώπους. Πού αποσκοπούν οι ποινές και τί χαρακτήρα έχουν, παιδευτικό ή σωφρονιστικό; Πολλοί αρχαίοι φιλόσοφοι κατέληξαν πως η χρησιμότητα των ποινών (πρέπει να) είναι η διαπαιδαγώγηση του ατόμου με απώτερο σκοπό την αποτροπή του ίδιου από την επανάληψη εγκληματικών – αντισυμβατικών πράξεων στο μέλλον. Ωστόσο στις φυλακές μέχρι και σήμερα επικρατούν προβλήματα όπως υπερπληθυσμός των κρατουμένων, ακατάλληλες συνθήκες διαβίωσης, με αποτέλεσμα να καθιστούν αυτη απλώς ως μια “αποθήκη ανθρώπων” και μία τιμωρία των κρατουμένων χωρίς να κατανοούν ουσιαστικά την πράξη που τους οδήγησε εκεί, δυσκολεύοντας την διαδικασία της επανένταξης τους στην κοινωνία. Η κατάσταση αυτή είναι δύσκολο να διαφοροποιηθεί τουλάχιστον με ταχείς ρυθμούς καθώς υπάρχει μια εμφανής αδιαφορία τόσο από τους πολίτες όσο και από το κράτος για τους κρατούμενους ενώ υπάρχουν και αυτοί που υποστηρίζουν πως δεν αξίζουν μια αξιοπρεπή ζωή ούτε εντός της φυλακής. Τους τελευταίους μήνες εξαιτίας της πανδημίας που διανύει η χώρα τα προβλήματα που επικρατούσαν στις φυλακές διογκώθηκαν, προβλήματα μεταξύ των οποίων η διαφύλαξη της υγείας και η παρακώλυση της εκπαίδευση των κρατουμένων λόγω τεχνικών προβλημάτων που ανακύπτουν μετά τον καθαρισμό της τηλεκπαίδευσης από το κράτος, κάτι που δεν ήταν εφικτό να εφαρμοστεί στις εκπαιδευτικές δομές των σωφρονιστικών καταστημάτων.
《Αρχή πολιτείας απάσης νέων τροφά》 αναφέρει ο Πυθαγόρας – 《Θεμέλιο κάθε πολιτείας είναι η ανατροφή (εκπαίδευση) των νέων》. Το δικαίωμα στην εκπαίδευση αποτελεί ένα θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, βασικό και απαράγραπτο που σχετίζεται με την προσωπική εξέλιξη του ατόμου, την ανάπτυξη της προσωπικότητας του και των δεξιοτήτων και την ικανότητα επαγγελματικής του αποκατάστασης. Προάγει τις αξίες της ειρήνης, της αλληλεγγύης, της συνεργασίας, της αγάπης προς τον άνθρωπο, τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η εκπαίδευση στις φυλακές είναι εξαιρετικά σημαντική και αποτελεί ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέσα προετοιμασίας των κρατουμένων για την επανακοινωνικοποίηση και την επανένταξη του στην ζωή εκτός φυλακής. Το σχολείο εντός των σωφρονιστικών ιδρυμάτων συμβάλει στην μετάδοση γνώσεων στους κρατούμενους, διατηρεί ενεργό το μυαλό τους, αλλά κυρίως τους εφοδιάζει με τις κατάλληλες δεξιότητες, ώστε να απομακρυνθούν από τον δρόμο της παρανομίας, βοηθώντας τους δηλαδή να αναγνωρίσουν την κοινωνικά μη αποδεκτή συμπεριφορά τους, και να παλέψουν τις αρνητικές συνέπειες που δημιουργεί στην ψυχοσύνθεση των ατόμων ο εγκλεισμός. Αποκτούν κάποια εφόδια για τη μελλοντική σταδιακή ενσωμάτωση τους στην ελεύθερη κοινωνία ενώ παράλληλα διαθέτουν για την επαγγελματική αποκατάσταση τους ώστε να μην επιτρέψουν στον λανθασμένο τρόπο ζωής που είχαν πριν φυλακιστούν. Έρευνες έχουν αποδείξει πως στις φυλακές που πραγματοποιούνται εκπαιδευτικά προγράμματα παρατηρούνται λιγότερα βίαια περιστατικά μεταξύ των φυλακισμένων, γεγονός που δημιουργεί ένα ασφαλέστερο περιβάλλον τόσο για τους κρατούμενους όσο και για το προσωπικό των φυλακών. Σίγουρα η αποτελεσματικότητα αυτού του εγχειρήματος, της εκπαίδευσης που παρέχεται εντός των φυλακών, προϋποθέτει άρτια κατάρτιση και καλή προετοιμασία των εκπαιδευτικών που εργάζονται στις φυλακές -καθώς υπάρχουν ιδιαιτερότητες συγκριτικά με τα σχολεία εκτός φυλακής- προκειμένου να καλύψουν τις αυξημένες εκπαιδευτικές ανάγκες των κρατουμένων. Επομένως, θα μπορούσαμε να πούμε πως τα σχολεία των φυλακών είναι ένα «παράθυρο ελευθερίας» και η εκπαίδευση σχετίζεται άμεσα με την «κοινωνικής ενσωμάτωσης» και την «αποτροπής από την εγκληματικότητα».
Tο παρόν άρθρο, όπως και κάθε άλλο στην ιστοσελίδα, αντικατοπτρίζει τις απόψεις του αρθρογράφου και όχι απαραίτητα του newsfilter.gr
