Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται το φαινόμενο της μαζικής μετανάστευσης των Ελλήνων από την πατρίδα τους προς χώρες του εξωτερικού. Ο σκοπός είναι η εύρεση μιας ικανοποιητικής θέσης εργασίας και ένα ασφαλές μισθολογικό περιβάλλον. Η αιτία της αποχώρησης οφείλεται στις μειωμένες ευκαιρίες επαγγελματικής αποκατάστασης, όπως θίξαμε σε προηγούμενο άρθρο εδώ. Άλλωστε πλέον όλοι όσοι συνεχίζουμε να ζούμε στην Ελλάδα έχουμε δει αρκετούς φίλους και συγγενείς μας να μεταναστεύουν προς τις χώρες του εξωτερικού, ώστε να βρουν καλύτερη εργασία ή καλύτερη εκπαίδευση.
Με το ποσοστό των μόνιμα ανέργων στην Ελλάδα να φτάνει το συνολικά το 16,8% και η ανεργία ανάμεσα στους νέους αγγίζει το 60%(!). Μάλιστα οι Έλληνες εργαζόμενοι φτάνουν να απασχολούνται 42,6 ώρες την εβδομάδα, περισσότερο από οποιονδήποτε Ευρωπαίο πολίτη. Όσο για τους μισθούς, είτε είναι ανύπαρκτοι είτε δυσανάλογοι της εργασίας που καταβάλλεται. Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκονται στις πρώτες προτιμήσεις εξωτερικής μετανάστευσης των νέων ατόμων, κυρίως. Ωστόσο, και χώρες εκτός της Ένωσης αποτελούν προορισμούς μετανάστευσης ανάλογα με τις ανάγκες των μεταναστών ή των επίδοξων μεταναστών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και η Αυστραλία προτιμώνται ιδιαίτερα όπως και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Οι χώρες προορισμού
Τον τελευταίο καιρό φουντώνει η πολιτική αντιπαράθεση ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Γερμανία για το θέμα των δανείων της Ελλάδας, ωστόσο, παρότι επικρατεί ένα αόριστο εχθρικό(;) κλίμα στις διμερείς σχέσεις των χωρών, οι Έλληνες προτιμούν σταθερά από τη δεκαετία του 1960 τη Γερμανία ως προορισμό μετανάστευσης. Ίσως αποτελεί μια καλή επαγγελματική λύση για τους άνεργους της Ελλάδας η γερμανική αγορά εργασίας. Ωστόσο, θα πρέπει να αποφεύγονται οι όποιες ουτοπικές σκέψεις γεννώνται από τους επίδοξους μετανάστες για τη γερμανική «Γη της Επαγγελίας». Τα τελευταία χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης το 2009 το ποσοστό των Ελλήνων μεταναστών αυξήθηκε κατά περίπου 5% σε σχέση με προηγούμενες χρονιές. Σύμφωνα με έρευνα της Κάπα Research ένα 60% των νέων επιθυμούν τη εξωτερική μετανάστευση ώστε να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους και να βρουν καλύτερη επαγγελματική αποκατάσταση.
Ένας άλλος δημοφιλής προορισμός για τους νέους αποτελεί το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι θέσεις εργασίας που προσφέρει η βρετανική αγορά εργασίας σε συνδυασμό με την γνώση της αγγλικής γλώσσας που κατέχουν σε πολύ καλό επίπεδο οι νέοι απόφοιτοι και άνεργοι συμβάλλον δραστικά στην απόφαση της μετανάστευσης προς το μεγάλο νησί. Ακολουθούν σε προτίμηση χώρες όπως η Ολλανδία, η Γαλλία, το Βέλγιο, η Αυστρία, η Νορβηγία και η Σουηδία, η Αυστραλία, οι Η.Π.Α. και ο Καναδάς. Σε μια μελέτη που έχει διενεργήσει η Κομισιόν, περίπου 400.000 νέοι σκέφτονται να φύγουν ως μετανάστες στο εξωτερικό. Ο αριθμός φυσικά είναι τεράστιος για τα ελληνικά πληθυσμιακά δεδομένα.
«Διαρροή εγκεφάλων»
Σύμφωνα με τη «Καθημερινή» οι νέοι ανώτατης εκπαίδευσης έως 29 ετών έχουν εγκαταλείψει τη χώρα σε ποσοστό πάνω από 50% είτε για να εργαστούν είτε για να διασφαλίσουν καλύτερο επίπεδο σπουδών.Μάλιστα περίπου 100.000 Έλληνες επιστήμονες έως 40 ετών σε διάφορους τομείς εργάζονται στο εξωτερικό και 30.000 διαμένουν ως σπουδαστές σε ξένα πανεπιστήμια. Για την Ελλάδα των 11 εκατομμυρίων κατοίκων αυτοί οι αριθμοί αντιστοιχούν στο 10% περίπου του συνολικού πληθυσμού Προφανώς η φυγή αυτή οφείλεται στην περιορισμένη αγορά εργασίας και τη μικρή εξέλιξη των επιστημονικών κλάδων στη χώρα με αποτέλεσμα οι νέοι επιστήμονες και απόφοιτοι των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων να καταφεύγουν σε χώρες του εξωτερικού για να βρουν και την αξιοκρατία, μεταξύ άλλων, όσον αφορά την επαγγελματική ανέλιξη, που δεν βρίσκουν στην Ελλάδα. Το πρόβλημα οξύνεται όχι μόνο με την συρρίκνωση της αγοράς εργασίας και την έλλειψη μισθών, αλλά και με την υποβάθμιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με ολοένα και περισσότερα ελληνικά πανεπιστήμια να μην διαθέτουν τα χρήματα και τις εγκαταστάσεις ώστε να υποστηρίξουν επαγγελματικά και εκπαιδευτικά τόσο τους φοιτητές όσο και τους απόφοιτους και καθηγητές των ιδρυμάτων.Το αποτέλεσμα είναι ακόμη και ερευνητές και καθηγητές πανεπιστημίων να καταφεύγουν στο εξωτερικό απογοητευμένοι από την ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Μετανάστευση και επιστροφή
Πολλοί νέοι Έλληνες επιλέγουν τις χώρες του εξωτερικού όχι μόνο με κίνητρο τις χρηματικές απολαβές αλλά και την ποιότητα ζωής και υπηρεσιών. Επιλέγουν αναπτυγμένες χώρες με εξελιγμένο σύστημα υγείας και ισχυρούς τομείς έρευνας. Συν τοις άλλοις, στο εξωτερικό έχουν τη δυνατότητα να απασχολούνται σε θέσεις εργασίας και έρευνες που αφορούν το αντικείμενο των σπουδών τους σε συνδυασμό με την συμμετοχή σε σεμινάρια και με τις δυνατότητες εξέλιξης. Ωστόσο, οι περισσότεροι νέοι Έλληνες μετανάστες που διαμένουν σε χώρες του εξωτερικού αναμένουν να βιώσουν κάποια στιγμή «το νόστιμον ήμαρ» και να επιστρέψουν στην Ελλάδα. Φαίνεται πως μερικές φορές το συναίσθημα και η νοσταλγία για την πατρίδα τους είναι ισχυρότερη της λογικής.
